Η εφηβεία είναι γνωστή ως μία εκρηκτική περίοδο όπου ο νέος, γεμάτος ορμόνες, ακαδημαϊκή πίεση του Γυμνασίου/ Λυκείου, ανάγκη για ανεξαρτητοποίηση, συναισθηματική αναστάτωση και ένταση, προσπαθεί να βρει τον εαυτό του. Αλλά και μία περίοδος που μπορεί να γίνει μία μεγάλη πρόκληση ανάμεσα στη σχέση γονιών και εφήβων. Η εφηβεία είναι ένα ταξίδι από την παιδική ηλικία προς στην ενηλικίωση, κατά την διάρκεια της οποίας πραγματοποιούνται βιολογικές, σωματικές και ψυχοκοινωνικές αλλαγές.
Η ψυχοθεραπεία βοηθά τον έφηβο να νιώσει άνετα σε ένα μη-επικριτικό και υποστηρικτικό περιβάλλον ανοιχτών διαλόγων. Είναι σημαντικό, να έχει ο έφηβος ένα δικό του χώρο όπου μπορεί να μιλήσει ελεύθερα για τις προκλήσεις και τους προβληματισμούς της καθημερινής του ζωής. Ένα τέτοιο πλαίσιο μπορεί επίσης να τον βοηθήσει να ανακαλύψει την ταυτότητα και τον αυθεντικό εαυτό του. Όπως ακόμα, να βρει νέους τρόπους ώστε να αναγνωρίσει πιθανές δυσλειτουργικές συμπεριφορές που τον εμποδίζουν να εξελιχθεί.
Η εφηβική κρίση ναι μεν είναι αναπόφευκτη, αλλά είναι και πολύ σημαντική για την ωριμότητα της προσωπικότητας του ενηλίκου. Η εφηβική κρίση, δεν είναι μία κρίση που θα κάνει κακό στον έφηβο, αλλά κατά κάποιο τρόπο το «τίμημα» για να περάσει στην «απέναντι όχθη» που λέγεται ενηλικίωση.
Ο έντονος και εκρηκτικός χαρακτήρας της εφηβικής κρίσης σχετίζεται με την μεγάλη δυσκολία του έφηβου, να αποστασιοποιηθεί από το παιδικό περιβάλλον, να αυτονομηθεί και να διαφοροποιηθεί. Προκλητική συμπεριφορά, αισθήματα δισταγμού, φόβου και αμφιθυμίας είναι χαρακτηριστικά αυτής της κρίσης, που εμφανίζονται ως αποτέλεσμα των εσωτερικών συγκρούσεων του ιδίου, ανάμεσα στο παιδικό και το ενήλικο κομμάτι του.
Θέλει να περάσει στο επόμενο στάδιο (ενηλικίωση), ενώ παράλληλα προσπαθεί να αφήσει πίσω το προηγούμενο (παιδικό), αλλά δεν μπορεί ακόμα, γιατί φοβάται το «νέο» που του είναι άγνωστο. Ωριμάζοντας και με τη βοήθεια της ψυχοθεραπείας, θα γίνει καταφέρει να μετατρέψει σε δημιουργικό αυτό τον φόβο για το άγνωστο, θα νιώσει πιο έτοιμος και αρχίσει να ανεξαρτητοποιείται.
Κάποιες φορές, η αντίσταση από το οικογενειακό περιβάλλον μπορεί να δυσκολέψει αυτή την διαδικασία και να αναστείλει την εφηβική εξέλιξη, μιας και αρκετοί γονείς δεν είναι ακόμα έτοιμοι να δουν τα παιδιά τους να ενηλικιώνονται. Είναι σημαντικό όμως, να αποδεχθούν το ότι αυτή ακριβώς η διαδικασία – όσο δύσκολη και αν φαίνεται – είναι το φυσιολογικό πέρασμα προς την εξέλιξη και την ωρίμανση του εφήβου.
Ο έφηβος μέσα από την ψυχοθεραπεία θα μπορέσει να κατανοήσει και να ξεχωρίσει τα δικά του κίνητρα, από εκείνα των άλλων. Να βελτιώσει την διαπροσωπική επικοινωνία και να δημιουργήσει βαθύτερες και πιο ευχάριστες σχέσεις με τους συνομήλικους, τους δασκάλους και τους γονείς του. Με δεδομένο πάντα ότι η ψυχοθεραπεία πρέπει να είναι σταθερή και συνεχιζόμενη, ώστε να δούμε αποτελέσματα.
Η ψυχοθεραπεία, θα προωθήσει την δημιουργικότητα του εφήβου, όπου σε αυτόν το «μεταβατικό χώρο» θα μπορέσει να εξελιχθεί πλήρως και απελευθερωμένα, και θα καταφέρει να εκφράσει βαθύτερες σκέψεις, συμπεριφορές και συναισθήματα. Επειδή οι έφηβοι βρίσκονται σε μία μετάβαση μεταξύ παιδιού και ενηλίκου, οι δημιουργικές αυτές προσεγγίσεις μπορούν να χρησιμεύσουν ως ένα διευκολυντικό μέσο έκφρασης.
Σε σχέση με τις προηγούμενες γενιές, οι σημερινοί έφηβοι ζητούν πιο συχνά και πιο εύκολα να επισκεφθούν έναν ψυχολόγο. Κάποιες παραπομπές προέρχονται από σχολεία ή παιδίατρους, όμως πολλές φορές οι γονείς επικοινωνούν με έναν ψυχολόγο επειδή ο έφηβος από μόνος του έχει ζητήσει να ξεκινήσει ψυχοθεραπεία. Κάποιοι από τους λόγους που παρατηρούμε όλο και μεγαλύτερη επισκεψιμότητα νέων σε γραφείο ψυχολόγων είναι: η αύξηση της ευαισθητοποίησης του νεαρού κοινού σε θέματα ψυχικής υγείας, η μείωση του στίγματος, οι καινοτομίες στις ψυχικές θεραπείες, καθώς και το γεγονός πως όλο και περισσότεροι γονείς επωφελούνται από την ψυχοθεραπεία. Όμως η προσπάθεια του εφήβου να μάθει καλύτερα τον εαυτό του, είναι η ισχυρότερη απόδειξη της αυξανόμενης ανάγκης για αυτογνωσία, ορθή κριτική σκέψη και ωριμότητα.